Scheiden met een kind in het spel kan nadelige gevolgen met zich meebrengen. Het heeft impact op het hele gezin. Er verandert in een korte tijd heel veel. Niet alleen de ouders scheiden, maar ook de kinderen. De veilige thuishaven verdwijnt. Het merendeel van de kinderen gaat bij hun moeder wonen. Slechts een kleine gedeelte van de ouders in Nederland kiest voor co-ouderschap.
Het is belangrijk dat ouders de belangen van hun kinderen centraal stellen. Zeker na een scheiding. Maar is dat wel zo? Is apart scheiden schadelijk voor de ouder kind relatie? Of is er juist geen sprake van een verstoorde relatie tussen ouder en (volwassen) kind na een scheiding.
Scheiden en een kind
In de eerste fase van je leven is een ouder zeer belangrijk. Kinderen spiegelen het gedrag van hun ouders. Dit is belangrijk bij de ontwikkeling en vorming van een kind. Om die reden is het belangrijk om zowel contact met de vader als de moeder te hebben. Is dit niet het geval? Na een scheiding is het belangrijk om het kind centraal te stellen. Betrek het kind bij het scheidingsproces, indien mogelijk samen en zonder in te veel details te treden.
Een van de basisbehoeften van een kind is veiligheid, maar ook geborgenheid. Als ouders scheiden komt hier verandering in. Ook de relatie kan mogelijk veranderen. Dit hoeft niet altijd het geval te zijn. Probeer er samen voor te zorgen dat een kind zich op zijn gemak voelt, ondanks dat de situatie verandert. Probeer in goede harmonie zaken met elkaar te bespreken. Is dit niet mogelijk? Dit kan nadelige effecten hebben op de kindrelatie.
De impact van conflicten op het kind bij een vechtscheiding
Een kind van gescheiden ouders heeft gevolgen. Een kind uit een gebroken gezin heeft 2x zoveel kans op problemen in tegenstelling tot kinderen waarvan de ouders nog bij elkaar zijn. Een kind van gescheiden ouders heeft dus meer problemen dan een ander kind. Deskundigen stellen zelfs dat een vechtscheiding een vorm van kindermishandeling is. Het kind ervaart hierdoor veel stress en andere problemen. De gevolgen kunnen groot zijn, dit hoeft niet bij iedereen het geval te zijn.
Scheiden en een kind: de gevolgen op het korte termijn
Uit onderzoek is gebleken dat kinderen getraumatiseerd kunnen raken van heftige conflicten tussen ouders. Als gevolg kunnen er leer- en gedragsproblemen optreden die zich uiten op emotioneel, psychisch of sociaal vlak. Kinderen kunnen zich meer terugtrekken en moeite hebben om liefde te ontvangen.
Ook zijn er kinderen die hun boosheid juist meer uiten. Denk aan agressief gedrag, baldadigheid, druk gedrag, of bij oudere kinderen overmatig gebruik van alcohol en drugs. Vaak wordt deze boosheid in een andere omgeving, zoals op school of in het openbaar geuit.
Een kind kan ook een behoorlijk schuldgevoel met zich meedragen. Ze maken zich zorgen en denken de oorzaak te zijn van het probleem. Het kan daardoor gebeuren dat kinderen zich ineens netjes gaan gedragen om ervoor te zorgen dat de ouders weer bij elkaar komen.
Ook kan het gebeuren dat kinderen de zorgtaken van hun ouders gaan overnemen. Dit kan op het langere termijn schadelijk zijn voor het kind. Naast psychische klachten kunnen er ook lichamelijke klachten zoals buikpijn, hoofdpijn en slapeloosheid ontstaan.
Scheiden met een kind: de gevolgen op een langer termijn
Des te korter een scheiding geleden is, des te meer gevolgen het kind van gescheiden ouders hiervan zal ondervinden. Op het langere termijn zal het minder van invloed zijn op het kind. Dit hoeft niet te betekenen dat het helemaal geen problemen veroorzaakt. Integendeel, op het langere termijn zijn er ook gevolgen.
Voorbeelden zijn: minder contact met de ouders (de moeder kind relatie is verstoord/de vader kind relatie is verstoord), op latere leeftijd een vergrote kans op scheiden en/of financiële problemen, een lager inkomen en/of verslavingen.
Verbroken contact kan ook bij een kind zorgen voor een negatief zelfbeeld. Daarnaast projecteren kinderen onbewust het gedrag van hun ouders. Door een scheiding kunnen ze later moeite krijgen met het hechten in vriendschappen. Ook kan dit van invloed zijn in een liefdesrelatie.
Een loyaliteitscrisis kan ook nadelige gevolgen hebben. Hierdoor kan er een verstoorde relatie tussen de ouder en het (volwassen) kind ontstaan. Denk aan een verstoorde moeder dochter relatie of een verstoorde vader dochter relatie.
Gedragsverandering: verstoorde relatie bij kind van gescheiden ouders
Bij een verstoorde ouder kind relatie is het gezin vaak nog meer uit balans. Ook kan het gebeuren dat het kind helemaal uit beeld raakt. Angst voert hier vaak de boventoon. Kinderen uiten hun gevoel vaak door middel van gedrag.
Zeker op jonge leeftijd is het lastig om uiting te geven aan deze gevoelens. Let daarom op de gedragsverandering van je kind. Is je kind ineens heel baldadig en luistert hij/zij niet? Dit zijn signalen dat het niet goed gaat met je kind.
Als er veel strijd ontstaat tussen beide ouders willen kinderen soms één van de twee niet meer zien. Dit kan effect hebben op de vader kind relatie na een scheiding of de moeder kind relatie na een scheiding. Ook kan het gebeuren dat het kind geen contact meer heeft met allebei. De oorzaak is in de meeste gevallen een loyaliteitsprobleem.
Vader kind relatie verstoord
Over het algemeen wordt een kind toegewezen aan de moeder. Uit onderzoek blijkt dat 80% van de kinderen in Nederland bij hun moeder woont. Dit kan nadelige gevolgen hebben voor de relatie tussen vader en dochter of vader en zoon. Deze impact is soms zo groot met als gevolg een hoger ziekteverzuim en/of een labiele houding ten opzichte van het kind.
Daarnaast kunnen er ook andere factoren meespelen bij een verstoorde relatie tussen een vader en een kind. Leeftijd en geslacht, maar ook praktische aspecten kunnen hierbij een rol spelen. Zo blijkt dat de intensiteit van een band tussen vader en kind afhankelijk is van de leeftijd en het geslacht.
Kinderen in een oudere leeftijdscategorie en van hetzelfde geslacht hebben meer contact met hun vader in tegenstelling tot jonge jongens. Daarnaast hebben jongens na een scheiding meer contact met hun vader. De vader dochter relatie is soms moeizaam. Heeft een vader geen slaapruimte voor zijn kind? Ook dit kan ten koste gaan van de verstandhouding.
Moeder kind relatie verstoord
Uit onderzoek is gebleken dat de relatie tussen moeder en dochter het sterkste is in tegenstelling tot de vader dochter band. Deze band is niet altijd aanwezig. Het is mogelijk dat er sprake is van een verstoorde moeder dochter relatie.
Hoe een verstoorde moeder-dochter relatie ontstaat hangt af van verschillende factoren. Het kan gebeuren dat de persoonlijkheden botsen, de omgeving een belemmering vormt, of dat een natuurlijk proces de relatie ernstig verstoord.
Daarnaast kunnen financiële problemen een rol spelen. Uit onderzoek blijkt dat indien de rol tussen de vader en het kind verstoord is de moeder vaak een tweede rol vervult. Ze zorgt voor het kind. Financiële problemen kunnen een negatieve werking hebben op de relatie met het kind.
Wat te doen bij een verstoorde relatie?
Dat kinderen het beste functioneren in een intact gezin is een feit. Is dit niet het geval? Dan kan er sprake zijn van een verstoring tussen verschillende familieleden.
Therapie kan uitkomst bieden om verschillende patronen te doorbreken bij een verstoorde moeder-dochter relatie of een verstoorde vader dochter relatie. Ook kan de omgeving en de ouders de negatieve effecten van een scheiding verkleinen.
Ouder en een nieuwe partner
Het kan gebeuren dat een ouder een nieuwe partner krijgt. Dit hoeft in theorie geen nadelig effect te hebben op het kind. Uit de praktijk is gebleken dat een samengesteld gezin juist een positief effect kan hebben op een kind. Wel hangt de mate van geluk af van de band tussen het kind en de stiefouder.
Tips bij een nieuwe relatie met een kind
Wanneer moet je het kind voorstellen aan een nieuwe partner? Steeds vaker worden er in een ouderschapsplan afspraken gemaakt op welke termijn je een nieuwe partner voor kan stellen. Een termijn zegt natuurlijk niet altijd wanneer je een kind moet voorstellen aan een nieuwe partner.
Om de verstandhouding met je kind zo optimaal mogelijk te houden zijn er een aantal tips als je een nieuwe relatie hebt in combinatie met een kind. Vanzelfsprekend verschilt dit per situatie en per kind.
Tip 1: introduceer je nieuwe partner niet te snel
Het is van essentieel belang dat kinderen, met name in een jonge leeftijdscategorie eerst wennen aan de situatie. Dit voordat er zich weer een nieuwe situatie voordoet. Zorg er daarom voor dat je een kind niet te snel confronteert met een nieuwe liefde.
In de beginfase is het verstandiger om de kinderen juist niet te snel te betrekken in een nieuwe relatie. Dit houdt niet in dat het kind bepaalt wanneer het tijd is voor een nieuwe levensfase. Dat is moeilijk, aangezien verliefdheid leuk en spannend is. Echter kan een kind dit ook als spannend ervaren.
Doe je dit te snel? Dan kan het een bedreiging vormen en nadelige effecten hebben op de verstandhouding. Als gevolg: het kind accepteert de nieuwe partner niet. Met als oorzaak dat het kind moeite heeft om de ouder te delen en mogelijk te verliezen. Ook kan het gebeuren dat het kind de nieuwe partner niet accepteert door de kinderen. Een samengesteld gezin kan positief zijn, maar kan ook een heleboel verstoren.
Tip 2: praat met je kind over de ‘nieuwe’ situatie
Betrek het kind bij de ontwikkeling van een nieuwe partner en/of een samengesteld gezin. Praat er met elkaar over. Communicatie is heel erg belangrijk. Het kind moet zijn vragen kunnen stellen en gevoelens kunnen uiten.
Door er met elkaar over te spreken, krijgen kinderen meer grip op de situatie. Het zal hun minder snel overkomen. Benadruk daarnaast ook de verstandhouding. Leg uit dat de relatie tussen ouder en kind, ondanks een nieuwe relatie niet zal veranderen. Dat is hetgeen waar kinderen bang voor zijn.
Tip 3: Leer elkaar op een laagdrempelige manier kennen
Wennen aan een nieuwe gezinssituatie zal tijd nodig hebben. Dingen ondernemen op neutraal terrein kan een positieve uitwerking hebben. Hierdoor kan iedereen wennen aan de nieuwe situatie.
Heeft je nieuwe partner ook kinderen? Wacht even met voorstellen. Na verloop van tijd zou je ook eventueel dingen kunnen ondernemen met elkaar. Houdt altijd in je achterhoofd, gaat dit niet te snel.
